Η Ιερά Μονή Τοπλού βρίσκεται στην βορειοανατολικότερη άκρη της Κρήτης, στη βάση του Ακρωτηρίου Σίδερο, 10km ανατολικά της Σητείας και 6km βόρεια του Παλαίκαστρου. Η Μονή είναι μια από τις ιστορικότερες μονές της Κρήτης και είναι πολύ γνωστή για τους πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς που έχει στην κατοχή της. Στους εκκλησιαστικούς Κύκλους είναι γνωστή ως μονή της Παναγίας της Ακρωτηριανής, ενώ στους ντόπιους είναι γνωστή ως Μεγάλο Μοναστήρι.

Μια επίσκεψη σε αυτήν αξίζει, καθώς μπορείτε να τη συνδυάσετε με μια βόλτα στις τριγύρω πανέμορφες παραλίες, στην Αρχαία Ίτανο και το κοντινό φοινικόδασος στο Βάι. Η περιοχή είναι από τις πλέον άνυδρες και άγριες της Κρήτης, ενώ ο έντονος αέρας τροφοδοτεί ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα του νησιού.

Το μοναστήρι είναι περιτειχισμένο με τείχος 10μ, αφού μετά τη λεηλάτησή του από Τούρκους επιδρομείς το 15ο αιώνα αποφασίστηκε η οχύρωσή του. Έχει έκταση 800τμ και είναι τριώροφο, έχοντας 40 αίθουσες, ένα επιβλητικό αναγεννησιακό καμπαναριό 33μ και τετράγωνο σχήμα, ενώ σύμφωνα με την παράδοση έχει 100 πόρτες, αλλά έχουν βρεθεί οι 99. Στο κέντρο υπάρχει ένα πηγάδι με νερό, το οποίο εξασφάλιζε τους μοναχούς της κατά τη διάρκεια των διάφορων πολιορκιών από τους Τούρκους κι από τους πειρατές.

Απέναντι από το πηγάδι βρίσκεται η δίκλιτη εκκλησία, αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου και στον Ιωάννη το Θεολόγο του 14ου αιώνα. Ο ναός αρχικά ήταν μονόκλιτος και επεκτάθηκε μετά την αναστήλωση της κατεστραμμένης μονής λόγω του σεισμού του 1612, όταν και προστέθηκε και το κλίτος του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Στο εσωτερικό του ναού βλέπουμε το αρχικό κτίσμα που σήμερα λειτουργεί ως ιερό βήμα και φέρει τοιχογραφίες του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα με σκηνές από το χριστολογικό και το μαριολογικό κύκλο.

Η είσοδος βρίσκεται στη δυτική πλευρά του και η πανίσχυρη πόρτα της κυλιόταν πάνω σε τροχούς. Πάνω από την κεντρική είσοδο υπάρχει ακόμη μια τρύπα, ο «φονιάς», από την οποία έριχναν πέτρες ή καυτό υγρό σε όποιον επιχειρούσε να παραβιάσει την πόρτα.

Στην είσοδο του κεντρικού ναού υπάρχει η επιγραφή του 132 π.Χ., η περίφημη «Διαιτησία των Μαγνητών», όπου αναφέρεται στις προστριβές της Ιτάνου και της Ιεράπυτνας, η οποία επιγραφή βρέθηκε στα ερείπια της (κοντινής) αρχαίας Ιτάνου. Η διαμάχη είχε ως αντικείμενο τη διεκδίκηση της νήσου Λεύκης (σημερινό Κουφονήσι), η οποία ήταν σπουδαίο κέντρο παραγωγής της κόκκινης βαφής, της πορφύρας και τελικά αποδόθηκε στην Ίτανο.

Πηγή: Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης - Μονή Τοπλού cretanbeaches.com

    Τοποθεσία